Het Natura 2000-gebied Binnenveld is een laaggelegen deel van de Gelderse Vallei, tussen de stuwwallen van de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug. Het kanaal De Grift ligt centraal in het Binnenveld en vormt de grens tussen de provincie Utrecht en de provincie Gelderland. Het gebied is aangewezen als Natura 2000-gebied (Habitatrichtlijngebied) vanwege de waarden voor de habitattypen Blauwgraslanden en overgangs- en Trilvenen (Trilvenen en veenmosrietlanden) en de habitatrichtlijnsoort Geel schorpioenmos. In 2018 is ook het instandhoudingsdoel van de habitatrichtlijnsoort Grote modderkruiper toegewezen aan het Binnenveld.
Hoofdpunten uit het advies
Direct te nemen aanvullende maatregelen moeten verdere achteruitgang van het Binnenveld tegengaan. Het gebied heeft te maken met te veel stikstof, verzuring en verdroging door een te lage beschikbaarheid van kwelwater. De Ecologische Autoriteit ziet dat er al veel maatregelen worden genomen in het Binnenveld, maar dat deze nog onvoldoende zijn voor herstel van de natuur.De Ecologische Autoriteit ziet hoe de natuurbeheerder in de provincies Utrecht en Gelderland zijn best doet de natuur in het gebied zo goed mogelijk te beheren. Ondanks deze inspanningen mist de Ecologische Autoriteit nog wel informatie over de effecten van maatregelen. Voor het Binnenveld is een beter inzicht nodig in het landschapsecologische systeem: hoe werkt het daar wat betreft bodem, water en lucht, en in de wisselwerking met planten en dieren? Daarmee worden niet alleen de problemen duidelijk, maar ook de onderliggende oorzaken. Denk aan drainage en onttrekking van grondwater voor beregening als oorzaak voor verdroging. Deze systeemkennis is nodig om te weten aan welke knoppen kan worden gedraaid om de natuur weer gezond te maken. De Ecologische Autoriteit adviseert dit heel gericht in een kennisprogramma verder uit te werken.
De Natuurdoelanalyse beschrijft ook maatregelen, maar daarmee worden de doelen voor natuur ook nog niet gehaald. De Ecologische Autoriteit adviseert om daarom snel extra maatregelen te nemen. Zo kan de provincie voorkomen dat de natuur verder achteruitgaat en het in de toekomst moeilijker wordt om de natuurdoelen te halen. In de adviezen gaat de Ecologische Autoriteit in op aanvullende ‘no-regret maatregelen’ voor natuurherstel. Dat zijn maatregelen die enerzijds goed onderbouwd zijn en waarvan we anderzijds weten dat ze goed werken en goed zijn voor de natuur. In het Binnenveld gaat het hierbij onder meer om het aanzienlijk reduceren van de stikstofbelasting vanuit de omgeving, het optimaliseren van het maaibeheer, het stopzetten van grondwateronttrekkingen voor beregening.
Samenvattend: de Ecologische Autoriteit adviseert de natuurdoelanalyse te verbeteren met aanvullende informatie zodat goede besluiten genomen kunnen worden in het gebiedsprogramma. Tegelijk moet niet gewacht worden met maatregelen tot alle kennis compleet is. Een aantal knelpunten en oorzaken zijn duidelijk. De Ecologische Autoriteit adviseert om daar nu al tot actie over te gaan.
Overige gegevens
Betrokken overheden
| Provincie Utrecht (voortouwnemer) |
| Provincie Gelderland |
| Waterschap Vallei en Veluwe |
Overige betrokken partijen
| Staatsbosbeheer |
Samenstelling werkgroep
| dr. Henk Everts |
| Dick Kerkhof |
| dr. Vincent Post |
| drs. Michael van der Valk (secretaris) |
| ir. Harry Webers (voorzitter) |
Regio: Gelderland, Utrecht
Natura 2000-gebied: Binnenveld
Landschapstype: Beekdallandschap
Natuurtype: N03 Beken en bronnen, N04 Stilstaande wateren, N05 Moerassen, N10 Vochtige schraalgraslanden, N12 Rijke graslanden en akkers