De Engbertsdijksvenen is een vrijwel geheel afgegraven hoogveengebied. Omdat de randen geheel zijn afgegraven, steekt het gebied ver boven het omringende landschap uit. Het gebied herbergt een restant niet afgegraven veen. Deze omvangrijke hoogveenkern is voor boekweitbrandcultuur gebruikt, maar niet verveend en tijdig tegen verdere verdroging beschermd. De aanwezigheid van (herstellend) hoogveen is kenmerkend voor het gebied. Buiten de actieve hoogveenkern bestaat het gebied uit natte heide, waarin ook drogere delen aanwezig zijn. Langs de randen van het gebied zijn enkele kleine berkenbossen te vinden. Om de natuur in het Natura 2000-gebied in stand te houden en te herstellen heeft de provincie Overijssel een natuurdoelanalyse opgesteld en de Ecologische Autoriteit gevraagd hierover een advies te geven.
Hoofdpunten uit het advies
Uit de analyses blijkt dat Engbertsdijksvenen te maken heeft met hydrologische problemen zoals verdroging en te veel stikstof. De Ecologische Autoriteit ziet dat er in de natuurdoelanalyse al veel maatregelen opgenomen zijn, maar dat een groot deel hiervan nog niet is uitgevoerd. Ondertussen zet verslechtering van het voor dit gebied kenmerkende hoogveen door. De Ecologische Autoriteit benadrukt daarom met klem de nog niet uitgevoerde maatregelen alsnog in gang te zetten. Daarnaast is het advies zo snel mogelijk te starten met uitwerking van maatregelen die buiten het gebied kunnen worden getroffen. Het gaat hier onder andere om hydrologische maatregelen, zoals verminderen ontwatering en beperken bemesting in aangrenzende percelen. Ook het fors terugdringen van de stikstofdepositie is essentieel. Hiermee worden de benodigde systeemcondities gecreëerd om het hoogveen te laten herstellen en op termijn uit te breiden.De Ecologische Autoriteit heeft inmiddels acht adviezen uitgebracht aan de provincie Overijssel over haar natuurdoelanalyses (NDA’s). Hieruit komen opmerkingen en adviezen naar voren over de gebruikte systematiek, die voor alle tot nu toe beoordeelde NDA’s van de provincie Overijssel van toepassing zijn. Zo wordt niet duidelijk hoe informatie uit de ecologische landschapsanalyse is gebruikt bij het bepalen van knelpunten, de oorzaken hiervan en formulering van maatregelen. Ook ontbreekt een toelichting op de effectiviteit van maatregelen en of hiermee de instandhoudingsdoelen worden behaald. Verder is onvoldoende inzichtelijk wat de consequenties zijn van het ontbreken van gegevens en is niet duidelijk gemaakt hoe eventuele kennishiaten worden opgelost met specifieke gebiedskennis van bijvoorbeeld de betrokken beheerders.
Samenvattend adviseert de Ecologische Autoriteit alle Overijsselse natuurdoelanalyses te verbeteren met aanvullende informatie en betere onderbouwing van knelpunten en benodigde maatregelen, zodat goede besluiten genomen kunnen worden in het gebiedsprogramma. Tegelijk ligt er voor Engbertsdijksvenen een opgave voor herstel van het hoogveen. Er mag niet gewacht worden met maatregelen tot alle kennis compleet is, gezien de voortschrijdende verslechtering.
Overige gegevens
Betrokken overheden
| Provincie Overijssel (voortouwnemer) |
Overige betrokken partijen
| Staatsbosbeheer |
Samenstelling laatste werkgroep
| Wouter Berendsen, MSc (secretaris) |
| drs. Gert Dekker |
| drs. Reinoud Kleijberg |
| prof. dr. Henk Siepel |
| ir. Kees Slingerland (voorzitter) |
Regio: Overijssel
Natura 2000-gebied: Engbertsdijksvenen
Natuurtype: N06 Voedselarme venen en vochtige heiden, N07 Droge heiden