Bargerveen, provincie Drenthe

Het Bargerveen in het zuidoosten van Drenthe is het grootste van de hoogveenrestanten van ons land, en deel van het ooit zeer uitgestrekte Bourtangerveen op de grens van Nederland en Duitsland. Er komen verlande meerstallen en hoogveenherstelvlakten voor, de laatste op door boekweitbrandcultuur aangetast hoogveen. Waar het veen tot dicht aan de minerale ondergrond is verwijderd zijn na vernatting grote plassen ontstaan. Een groot deel van het Bargerveen is door grootschalige industriële vervening en vervolgens vernatting omgevormd tot een water-, insecten- en vogelrijk landschap. Voor het herstel van hoogveen is gebruik gemaakt van compartimentering met veendammen. Vrij grote gebiedsdelen zijn door langdurig gebruik met lichte drainage omgevormd tot schraal grasland (bovenveengraslanden: de enige locatie in Nederland). Mede door de grote variatie aan biotopen en de gradient naar de Hondsrug herbergt het Bargerveen een aantal zeer zeldzame planten en dieren. Het betreft een bijzonder belangrijk broedgebied voor vogels van gevarieerd halfopen veenlandschap met kleinschalige waterpartijen, zoals geoorde fuut, porseleinhoen, nachtzwaluw, blauwborst, paapje en grauwe klauwier. Het gebied is tevens van grote betekenis als slaapplaats voor toendrarietganzen. Om de natuur in het Natura 2000-gebied in stand te houden en te herstellen heeft het ministerie van Defensie een natuurdoelanalyse opgesteld en de Ecologische Autoriteit gevraagd hierover een advies te geven.

Hoofdpunten uit het advies

Uit de natuurdoelanalyse blijkt dat de natuur in dit gebied onder druk staat. Het gebied heeft last van verdroging, vermesting en verzuring. En sterk woekerende grassen en boompjes zetten voor het gebied kenmerkende soorten onder druk. De Ecologische Autoriteit ziet dat er al verschillende beheermaatregelen genomen worden om de vergrassing en verbossing tegen te gaan. Denk aan begrazing, maaien en het verwijderen van opslag van bomen.

Om de natuurdoelen te halen is het nodig om ook te zorgen dat het waterpeil hoog en stabiel genoeg is, en dat de stikstofdepositie naar beneden gaat. Droogte kan voorkomen worden door te zorgen dat er minder water weglekt naar omliggende gebieden. Hiervoor is het onder andere nodig om een ‘lek’ aan de oostkant van het Bargerveen op de grens met Duitsland dicht te maken.

De Ecologische Autoriteit adviseert de natuurdoelanalyse te verbeteren met aanvullende informatie zodat goede besluiten genomen kunnen worden in het gebiedsprogramma. Nader onderzoek is nodig naar waar in het gebied de grootste kansen liggen voor hoogveenontwikkeling. Ook moet de provincie laten onderzoeken hoe het gebied natter gemaakt kan worden en tegelijk beter geschikt is als leefgebied voor broedvogels. Ondertussen moet niet gewacht worden met maatregelen tot alle kennis compleet is. Een aantal knelpunten en oorzaken is duidelijk. De Ecologische Autoriteit adviseert om daar nu al tot actie over te gaan.