
De Duinen van Terschelling behoren, net als Vlieland, tot de meest kalkarme duingebieden van de Waddeneilanden. Er komen dan ook vooral uitgestrekte droge duingraslanden en heidebegroeiingen voor, met daarin vele bijzondere soorten korstmossen, mossen en hogere planten. De daartussen gelegen duinvalleien vertonen een scala aan variatie, van open water tot knopbiesbegroeiingen en zure berkenbossen. Het westelijk deel van het duingebied, de Noordvaarder, is echter jong en kent daardoor nog gedeelten die kalkhoudend zijn met daaraan gekoppeld gradiënten naar ontkalkte gedeelten. Er is een goed ontwikkeld en natuurlijk duinsysteem aanwezig met floristisch rijke duinhellingen, primaire valleien met aan de randen korte gradiënten van droog-nat, zoet-zout en zuur-basisch en zeer veel pioniersituaties. In het gebied zijn dan ook alle typerende duinvalleivegetaties aanwezig. Ten zuidoosten hiervan ligt het groene strand, met een duinbeek. Daar is, vanwege het voorkomen van gradiënten van nat naar droog, een grote diversiteit aan plantensoorten aanwezig. Hier is tevens sprake van zo'n sterke voeding van grondwater vanuit de Noordvaarder dat lokaal veenvormende vegetaties tot ontwikkeling komen. Hetzelfde fenomeen doet zich voor ter hoogte van de Kooibosjes in de binnenduinrand waar een sterke kwel vanuit het aangrenzende duinmassief de sturende factor is. Ten noorden van De Boschplaat (behorend tot Natura 2000 gebied Waddenzee) ligt een duingebied waar het zand vrij kan stuiven en waar per saldo kustafslag plaatsvindt. Het gebied omvat ook enige boscomplexen die bestaan uit aangeplant naald- en loofbos en spontane opslag.
Hoofdpunten uit het advies
Het natuurgebied Duinen Terschelling is van grote internationale waarde, door de aaneengesloten duingebieden, de hoge diversiteit aan landschapstypes en de bijzondere broedvogelpopulaties.Duinen Terschelling onder druk door oprukkende exotische planten
De natuur op het eiland staat onder druk door te veel stikstof in de bodem wat zorgt voor verruiging met exotische planten. Watercrassula vormt een bedreiging in de vochtige duinvalleien van Terschelling.
Verder zijn er te weinig konijnen die de vegetatie kort houden en open plekken creëren. Tot slot verstoren bezoekers het leefgebied van broedvogels. De Ecologische Autoriteit schrijft dat voor effectieve maatregelen en meer inzicht in het functioneren van het natuursysteem op het eiland nodig zijn. De beheerders van zee, strand en duinen (Rijkswaterstaat, Gemeente Terschelling en Staatsbosbeheer) moeten samenwerken om de natuurdoelen te halen.
De provincie heeft reeds maatregelen uitgevoerd op het eiland, waaronder een rigoureuze aanpak om Watercrassula (één van de grootste knelpunten) op Terschelling te bestrijden. Hiermee is de exoot wel ingeperkt, maar is ook schade veroorzaakt aan habitattypen als Vochtige duinvalleien. Ingrijpen is weliswaar nodig om de achteruitgang van de natuur te stoppen, maar voor het terugdringen van exoten adviseert de Ecologische Autoriteit een goed doordachte en evenwichtige aanpak op te stellen. Hiermee kan de soort bestreden worden, maar tegelijkertijd ook natuurkwaliteit behouden blijven. Daarnaast kunnen broedvogelgebieden tijdelijk voor recreanten afgesloten worden om de kans op verstoring te beperken.
Zorg voor goed inzicht in het ecologisch functioneren van het hele gebied
De Ecologische Autoriteit adviseert een Landschaps Ecologische Analyse (LESA) te maken in combinatie met een integrale visie voor het eiland. Daarin kan natuur, recreatie en klimaatverandering betrokken worden. Ga daarnaast in op de samenhang van Terschelling met aangrenzende natuurgebieden, de drukfactoren en betrek de beherende partijen. Aanvullende maatregelen zoals recreantentoegang beperken, delen van kennis over exotenbestrijding en herintroductie van konijnen moeten snel uitgevoerd worden om het risico van (verdere) verslechtering van de natuur te verkleinen.
Overige gegevens
Betrokken overheden
Provincie Fryslân (voortouwnemer) |
Overige betrokken partijen
Staatsbosbeheer |
Samenstelling laatste werkgroep
prof. dr. Rien Aerts |
Harry Boukes |
ir. Antje Ehrenburg |
dr. ir. Gerben van Geest, ing. |
Marja van der Tas (voorzitter) |
drs. Olaf van Velthuijsen (secretaris) |
ing. Rob Vogel |
Regio: Friesland
Natura 2000-gebied: Duinen Terschelling
Landschapstype: Duin- en kustlandschap, Zee en wad
Natuurtype: N01 Grootschalige, dynamische natuur, N05 Moerassen, N07 Droge heiden, N08 Open duinen, N09 Schorren of kwelders, N10 Vochtige schraalgraslanden, N11 Droge schraalgraslanden, N15 Droge bossen