5035
Het gebied bestaat uit twee delen. Het oostelijk deel omvat de Groote Heide in het noorden, de gemeentebossen van Heeze, de landgoederen Valkenhorst en Heezerheide en de boswachterij Leende. Het gebied is onderdeel van het Kempische landschap dat gekenmerkt wordt door hoogteverschillen die tijdens de laatste ijstijd zijn ontstaan door dekzandafzettingen. Over het algemeen is het landschap glooiend, maar plaatselijk is het dekzandlandschap verstoven, waardoor een sterker reliëf aanwezig is. Tot het begin van de twintigste eeuw was de dekzandrug bedekt met onafzienbare heide. Grote delen zijn in de crisisjaren van de vorige eeuw op grote schaal bebost. Delen van het heidelandschap zijn echter gespaard gebleven, zoals ook een aantal vennen in de heide en de bossen. Het Klein Hasselsven is een pingo-ruïne. Het heidelandschap wordt doorsneden door - deels gekanaliseerde - laaglandbeken, die plaatselijk omzoomd zijn door hooilanden, beekbegeleidende bossen en hakhoutpercelen. Op de overgang naar de beken is sprake van een hogere grondwaterstand en uittredende kwel.

Het westelijk deel betreft De Plateaux, het dal van de Dommel en gedeelten van de beeklopen van de Run en de Keersop. De Plateaux is een deels bebost heidegebied. Tegen de Belgische grens aan liggen vloeivelden: hooilanden die al sinds lange tijd bevloeid worden met (kalkrijk) Maaswater door middel van een lang stelsel van geulen en kanaaltjes. In de heide van de Malpie liggen een aantal grote vennen. Op meerdere lokaties zijn kleine jeneverbesstruwelen aanwezig. Langs de Dommel liggen vochtige en natte graslanden en bossen.

Hoofdpunten uit het advies

Uit de NDA blijkt dat de natuur in Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux onder druk staat door verdroging, versnippering van stukjes natuur, teveel stikstofneerslag en vermesting van grond- en oppervlaktewater. Ook heeft de natuur last van invasieve exoten, te veel recreatie en versnippering. Er worden al maatregelen genomen om dit op te lossen, maar deze zijn niet genoeg. Om goede werkende maatregelen te vinden is een goed en actueel inzicht nodig in het systeem van het natuurgebied en hoe dit samenhangt met de omliggende gebieden. Meer onderzoek maakt niet alleen de problemen duidelijk, maar geeft ook inzicht in de onderliggende oorzaken. Denk bijvoorbeeld aan onderzoek naar de grondwateronttrekkingen en de cumulatieve effecten daarvan. Deze onttrekkingen zijn een belangrijke oorzaak van de droogte. Meer systeemkennis is nodig om te weten aan welke knoppen het beste gedraaid kan worden om de natuur weer gezond te maken.

Voor een aantal knelpunten is al goed in beeld wat de onderliggende oorzaken zijn. De Ecologische Autoriteit adviseert om hiervoor snel maatregelen te nemen waarvan al bekend is dat ze goed werken en goed zijn voor de natuur. Denk bijvoorbeeld aan het verminderen van grondwateronttrekkingen, het verlagen van de stikstofneerslag door aanpak bij de bron en het herstellen en creëren van verbindingen met andere natuur in de omgeving. Daarnaast is het belangrijk onverminderd door te gaan met het huidige natuurbeheer.

Overige gegevens

Betrokken overheden

Provincie Noord-Brabant (voortouwnemer)
Waterschap De Dommel

Overige betrokken partijen

Bosgroep Zuid-Nederland
Brabants Landschap
Natuurmonumenten
Staatsbosbeheer

Samenstelling laatste werkgroep

prof. dr. Rien Aerts
ir. Annemie Burger (voorzitter)
drs. Tjeerd Gorter (secretaris)
dr. Agata Klimkowska
ing. Mark Zekhuis

Regio: Noord-Brabant


Natura 2000-gebied: Leenderbos, Groote Heide en De Plateaux


Landschapstype: Beekdallandschap, Droog zandlandschap


Natuurtype: N01 Grootschalige, dynamische natuur, N06 Voedselarme venen en vochtige heiden, N07 Droge heiden, N12 Rijke graslanden en akkers, N14 Vochtige bossen, N15 Droge bossen, N16 Bossen met productiefunctie