Groote Wielen
De Groote Wielen is een natuurgebied op de grens van pleistocene zandgronden en holoceen veengebied in het oosten en kleigronden in het westen. Het bestaat uit grote plassen en vaarten, rietmoerassen, graslanden en twee eendenkooien. De grote plassen (wielen) in het gebied zijn een restant van de Middelzee, een zoutwaterbaai die zich in de Middeleeuwen uitstrekte van de Waddenzee via Leeuwarden tot Sneek. Door vervening is hier in de latere eeuwen moeras en veenweidegebied ontstaan, waarbij door afslag van petgaten de meren ontstonden. De oppervlakte moerasvegetaties (rietlanden, natte ruigtes en moerasbos) is relatief gering. Een deel van de graslanden, de zogenaamde zomerpolders, komt in het winterhalfjaar onder water te staan. Het oostelijk deel van het gebied, de Rijpekerksterpolder (Ryptsjerkerpolder), ligt op de pleistocene zandgrond, waar sprake is van een besloten coulisselandschap.
Hoofdpunten uit het advies
Het Rijk heeft gekozen om voor gebieden zonder (naderende) overbelasting van stikstof een verkorte NDA voor te schrijven. Die bestaat uit een AERIUS-berekening en een korte onderbouwing.Provincie Fryslân heeft volgens de Ecologische Autoriteit terecht een verkorte NDA opgesteld voor het gebied Groote Wielen, want dat loopt (nog) geen risico op stikstof overbelasting. Voor het in stand houden van Natura 2000-gebieden zijn ook doelen voor niet-stikstofgevoelige natuur vastgesteld. Het behalen van die doelen hangt af van factoren zoals: huidige beheermaatregelen, waterkwaliteit en recreatie. Goede beheermaatregelen voor niet-stikstofgevoelige natuur kunnen ook positieve effecten hebben op stikstofgevoelige natuur, maar soms ook negatieve. Inzicht in de effecten van beheermaatregelen op beide natuursoorten is daarom noodzakelijk voor integraal beheer. Ook voor natuurwaarden die niet direct verbonden zijn met de instandhoudingsdoelstellingen.
Op basis van de verkorte NDA kan de Ecologische Autoriteit niet nagaan of de natuurdoelen worden gehaald. De Ecologische Autoriteit adviseert in de NDA voor het gebied Groote Wielen de scope te verbreden tot alle doelen. Dan ontstaat een volwaardige NDA en kan voor alle doelstellingen in het gebied vastgesteld worden of deze worden gehaald en of extra maatregelen nodig zijn. Zo kan het belang van beschermde natuur volwaardig meewegen bij de besluitvorming over het gebied Groote Wielen.
Overige gegevens
Betrokken overheden
| Provincie Fryslân (voortouwnemer) |
Samenstelling laatste werkgroep
| dr. Wilfried ten Brinke |
| dr. Henk Everts |
| Daan Jacobs, MSc (secretaris) |
| Marja van der Tas (voorzitter) |
| ing. Rob Vogel |
Regio: Friesland
Natura 2000-gebied: Groote Wielen
Landschapstype: Laagveen- en zeekleilandschap
Natuurtype: N04 Stilstaande wateren, N05 Moerassen